Djeca koja rano propuše, rano će postati invalidi i živjet će kraće 20 i više godina. Glavni je sastojak duhanskog dima nikotin (C10 H11 N2), a pored njega prisutni su i nikotinimin, anabazin, metilanatabin, anatabin, izonikotien, N-metil-anabazin, nikotirin, nikotelin, 2,3-dipiridil, nornikotin, nikotoin, ugljični dioksid, cijanovodična kiselina, nadražljivi plinovi i pare, katran, arsen, krom, nikal i još oko 100 drugih štetnih tvari. Jedna cigareta sadrži prosječno oko 10 mg nikotina, a za čovjeka je smrtonosna doza 0,05 grama. |
Poznate su sljedeće činjenice: - Smrtnost je u pušača cigareta za 30 – 80 % veća nego u nepušača. - Smrtnost raste s povećanjem potrošnje cigareta. - Izuzetno visoka smrtnost češća je u onih osoba koje počinju s pušenjem u mlađim godinama nego u onih koji počinju kasnije. - Smrtnost pušača cigareta srazmjerno je najveća u dobi od 45. do 54. godine. - Smrtnost je veća u pušača koji udišu dim nego u onih koji ga ne udišu. - Smrtnost je niža u pušača koji su prestali pušiti nego u onih koji su i dalje pušili. - Smrtnost pušača cigara i lula manja je od pušača cigareta. Što čovjek više puši, rizik po njegovo zdravstveno stanje veći je. Ako pušač puši 2 kutije cigareta dnevno, opasnost da umre od infarkta miokarda 2,5 puta je veća, a od raka pluća je 20 puta veća. U strastvenih pušača u dobi između 45. i 54. godine postotak smrtnosti od koronarne srčane bolesti u muškaraca 3 puta je veći nego u nepušača, a kod žena pušača je 2 puta veći. Štetnost pušenja za srce uglavnom uzrokuju nikotin i ugljični monoksid zbog svoje prisutnosti u dimu cigarete. Nikotin povećava potrebu srca za kisikom i hranjivim materijama, dok ugljični monoksid smanjuje sposobnost krvi da osigura srcu potrebnu količinu kisika. Rizik od raka pluća povećava se s brojem popušenih cigareta, udisanjem dima, ranim početkom pušenja, uvlačenjem dima iste cigarete nekoliko puta, držanjem cigarete u ustima između dva uvlačenja i ponovnim paljenjem polupopušene cigarete. On je 15 – 30 puta veći kod pušača negoli kod nepušača. Pušenje ostavlja kod pušača žute, ružne mrlje na zubima, neugodan okus u ustima i izaziva periodontalne bolesti, gingivitis, rani gubitak zubi, rak usta i grla. Nikotin izaziva upale perifernih živaca i trajan grč na arterijama očne mrežnice. Vid naglo slabi, teško se raspoznaju boje i javlja se nikotinska slabovidnost. Nikotin ubrzava demineralizaciju kostiju. Pušenje izaziva spolnu nemoć i neplodnost, pospješuje starost (bore oko očiju, suho i blijedo lice) i smanjuje radnu sposobnost, izaziva rak usne šupljine, grla i jednjaka, mokraćnog mjehura i gušterače. Bolesti povezane s pušenjem ozbiljan su uzrok radne nesposobnosti i prerane smrti pa bi se suzbijanjem pušenja moglo učiniti više u pravcu poboljšanja zdravstvenog stanja i produljenja ljudskog života nego bilo kojom drugom akcijom na polju preventivne medicine. Zato sprečavanje pušenja treba biti osnova svakog preventivnog medicinskog programa. Prema SZO, najvažniji načini za borbu protiv opasnosti po zdravlje od pušenja jesu: - poučavanje mladih da ne prihvate pušenje, - pridobivanje zdravstvenih radnika za suradnju u utjecaju na javnost, - suzbijanje pušenja cigareta među odraslima obraćanjem većim grupama, - suzbijanje pušenja cigareta u javnosti masovnim pristupom, - ograničavanje oglašavanja i reklamiranja cigareta, - pronalaženje načina da se pušenje učini manje opasnim. Dobar program obrazovanja mladih potreban je, ali je pitanje ima li on svoju vrijednost sve dok mladi ljudi žive u svijetu nastanjenom velikim brojem odraslih pušača. |
|
No comments:
Post a Comment